2015/11/24

Carnaval de la física / entroido da física LXIV edición


Ampliado: la vida hace que este mes, sobre la marcha, se amplie el plazo: la LXIV edición del carnaval de la física se extenderá durante los meses de octubre y noviembre.
Con octubre de 2015 viene la LXIV edición del carnaval de la física. Estos meses, esta edición, este blog: tengo el honor de albergar durante 61 días (octubre y noviembre) a las referencias de las entradas participantes en el carnaval. Aquí abajo las iré dejando, actualizando a medida que pasen los días. Las bases para participar? En resumen, decirlo al final de la entrada del blog, algo como 'Esta entrada participa en la edición LXV del Carnaval de la Física. Blog anfitrión: Física e Química en Ribadeo' y comunicarlo a través de facebook, correo electrónico -agremon2001 en yahoo.es- o con un comentario en esta misma entrada.
Ampliado: a vida fai que este mes, sobre a marcha, se amplíe o prazo: a LXIV edición do antroido da física extenderase os meses de outubre e novembro.
Con outubro de 2015 chega a LXIV edición do entroido da física. Estes meses, esta edición, este blog: teño a honra de acubillar estes 61 días (outubro e novembro) ás referenzas das entradas participantes no entroido. Embaixo as irei deixando, actualizando co paso dos días. As bases para participar? En resume, dicilo ó final da entrada do blog, algo como "Esta entrada participa na edición LXV do Carnaval de la Física/Antroido da Física. Blog anfitrión: Física e Química en Ribadeo." e comunicalo a traverso de facebook, correo electrónico -agremon2001 en yahoo.es- ou cun comentario nesta mesma entrada.
---
1.
Facendo visible un feito: podemos desprezar a atmosfera nos cálculos de g
Una pequeña demostración de introducción a la gravitación.
Unha pequena demostración de introdución á gravitación.

(Física e Química en Ribadeo)

2.
¿Se equivocó Albert Einstein?
Nadie es infalible... Einstein, tampoco!
Ninguén é infalible... Einstein, tampouco!
(Blog JEDA Granada)

3.
Comentario sobre ecuacións e sociedade: Hawking e a venda de "Historia do tempo", un conto. 
Las matemáticas son básicas para razonar la física o para no vender?
As matemáticas son básicas para razonar a física ou para non vender?
(Física e Química en Ribadeo)

4.
Premio Nobel de Física 2015
Una corta nota sobre los Nobel de Física recién salidos del horno, en espera de contribuciones más sesudas
Unha contribución curta sobre os Nobel de Física recén saídos do forno, en espera de contribucións máis sesudas
(Física e Química en Ribadeo)

5.
1/10/1847: Maria Mitchell descubre el ‘cometa Mitchell'
y hace historia... de la ciencia.
e fai historia... da ciencia.
(ZTFNews)

6.
Kepler, y a simple vista... no había contaminación lumínica!
Kepler, e a ollo nu... non había contaminación lumínica!
(ZTFNews)

7.
Anímate! ... mirando la animación!
Anímate! ... ollando a animación!


8.
 "No es un gran problema, pero para mi era como una espina. La historia también es sencilla, pero elocuente..."
"Non é un gran problema pero para min era como unha espiña. A historia tamén é sinxela, pero elocuente..."


9.
Si vives engañado, tienes un deber: desengañarte. La ciencia te ayuda.
se vives enganado, tes un deber, desenganarte. A ciencia axúdate.



10.
Las bondades de la redundancia de datos en el día a día.
As bondades da redundancia de datos no día a día.


 11.
Se estudia en 1º ESO... y tú, que sabes de eso?
Estúdase en 1º ESO... e ti, que sabes diso?


12.
Una generación brillante de físicos húngaros: los «marcianos» de la ciencia
Gabor, Teller, Szilard, Kárman, Neumann, Wigner... más?
Gabor, Teller, Szilard, Kárman, Neumann, Wigner... máis?


13.
 Un poco de luz sobre la oscuridad de materia y energía
Un pouco de luz sobre a escuridade de materia e enerxía


14.
Pues eso!
Pois iso!


15.
Una película, una física?
Unha película, unha física?


16.
Tiene sentido aplicar leyes físicas para analizar cosas que están sucediendo en el unverso educativo español?
Ten sentido aplicar as leis da física para analizar cousas que están a suceder no universo educativo español?


17
... 

Aplicando a física á análise da educación en España

Estou a ler unha revista de artigos de análise sobre a educación en España (La importancia de la educación. eldiario.es, otoño 2015). E decátome: boa parte dos razonamentos son enmarcables en conceptos, leis e relacións entre magnitudes físicas. Algo como a teoría xeral de sistemas, tendo como punto de partida a física e punto de achegamento o manexo educativo (que non exactamenter a educación).
Vexamos algúns exemplos para amosar o que digo:
1.Falando de PISA, chega a '(...)los retrasos educativos se pagan durante generaciones, porque la relación entre lo que fujimos y lo que somos es fuerte en todos los campos, pero mucho más en éste'. Vexamos: en calquera movemento, as condicións iniciais, a posición inicial en concreto, non determina a posición ó longo do tempo?
2.Falando da 'lei de Campbell', '(...) si empleamos un indicador cuantitativo para evaluar una política pública, cuantos más recursos asignamos a los resultados de esta medición, más se pervierte el proceso social que estamos midiendo'. Pero, iso mesmo non é o que ocorre cando temos a lei de indeterminación en mecánica cuántica? Se introducimos nun sistema unha variación dunha magnitude, as magnitudes relacionadas darán unha lectura que pouco ten que ver coa que pretendíamos antes de introducir esa variación como útil para facer a medida... sexa un raio de luz (enerxía) que fai variar a posición e a cantidade de movemento, ou o que sexa. E é evidente en educación que cando exercemos unha grande actividade sobre a avaliación, resíntese a aprendizaxe que esteamos a avaliar... De aí que continúe dicindo que o esforzo avaliativo tradúcese en clases para aprender a pasar as probas de avaliación. Algo que, por certo, poderiamos incluír nun apartado 2.b, relacionado coa idealidade das leis físicas :se se queren aplicar 'soltas' ten que ser en condicións ideais, onde non molesten outras leis non menos físicas, pero que complican o problema, o mesmo que se se quere avaliar só determinado factor ten que ser en condicións ideais (que non se dan) de desaparición doutros factores relacionados coa actividade empregada para medir...
3.Falando da aplicación das leis e medidas educativas: 'Una medida educativa no es sólo esa medida, es cómo los diversos agentes educativos la hacen suya, si la apoya, si generan resistencias pasivas o activas, sobre cómo afecta a los equilibrios educativos entre diversos grupos, cada uno con sus propios intereses y marcos de sentido.' Pero acaso iso non é que hai que considerar ata que punto unha lei física é válida mirando antes as condicións do contorno no que se vai aplicar esa lei 'ideal' equivalente a 'ideal' norma educativa?
4.Falando do efecto Hawthorne en experiencias educativas,  'Se ha comprobado qeu las personas, por el mero hecho de ser seleccionadas para aprticipar en un experimento, varían su comportamiento, en muchas ocasiones, con un plus de motivación.' De novo, cando as condicións dunha experiencia reducen o seu campo de actuación, non son xeralizables (vg., o que ocorre se collemos 20 moléculas de auga pouco nos vai a indicar sobre o que ocorre sobre o conxunto de 1 L de auga, aínda que por suposto poda ser aproveitado para estudar particularidades da molécula de auga.
... e poderiamos seguir. Coido que sería interesante que os analistas educativos estudiaran algo de física antes de poñerse ó seu...
--
Esta entrada participa na edición LXV do Carnaval de la Física/Antroido da Física. Blog anfitrión: Física e Química en Ribadeo.  

2015/11/23

Apunte sobre a Galiciencia 2015 dende Ribadeo


Durante os días mércores 18 a venres 20 de novembro de 2015, tivo lugar a edición 10 da Galiciencia no Polo de Desenvolvemento Tecnolóxico de Galicia, Tecnópole. Alí foron presentados 62 traballos de diferentes investigacións levadas a cabo por estudantes de secundaria, e tamén unha mostra de 22 pequenas investigacións de estudantes de primaria.
O IES de RibadeoDionisio Gamallo participou na mostra da man de dúas alumnas de 2º ESO, Estela Bravo e Iria García, co traballo 'Cambios en praias da Mariña lucense', que recabou o interese de moitos visitantes á mostra.
Pola súa parte, as alumnas, que presentaron un traballo continuación doutros preparados para a XXI Feira da Ciencia de Ribadeo (abril 2015, IES de Ribadeo Dionisio Gamallo) seguirán a desenvolver o seu estudo.
A experiencia de participar na Galiciencia 2015 levou consigo non só o poder expoñer o traballo realizado ou ver outros dos seus pares, senón tamén tres días de conviencia en Ourense e Allariz, a visita guiada á vila alaricana ou o paso polas termas de Outariz, entre outras actividades.
Outro traballo que estaba preparado, Estudo da expansión da vespa Velutina, de Pablo Vivero e Román Álvarez, finalmente non foi seleccionado e tamén segue a ser desenvolto.
Rematando de preparar o traballo

Un dos traballos premiados na Galiceincia 2015

Cartel correspondente á edición 2015 na exposición conmemorativa dos 10 anos de Galiciencia

traballo sobre viaxes de descubrimento arredor do mundo

Vista xeral da entrada

Apunte sobre a entrada á exposición

2015/11/09

A gravidade de Gravity

Onte vin Gravity. E fixeime nalgúns detalles que me amargaron a peli: as inconsistencias coa física non me deixaron disfrutar dela.
Nun momento determinado, un dos protagonistas di que dispoñen de 90 minutos: en 90 minutos os restos que andan dando volta á Terra voltarán a amargarlles a vida, 'pois móvense a uns 80 000 km/h'. Facendo cálculos, esa velocidade é duns 22 km·s-1, isto é, dobre velocidade que a velocidade de escape terrestre. Así, os refugallos espaciais terían unha velocidade que os alonxaría da Terra, a súa órbita sería aberta, e polo tanto non os voltarían molestar... por certo, a uns 400 km, altura pola que circulan tanto a estación espacial internacional como á que chega á lanzadeira espacial, dúas das tres naves da película, a órbita estable necesita unha velocidade duns 6775 m·s-1,dando a volta á Terra en... hora e media. Pódense facer algúns razonamentos para tentar xustificar a hora e media, pero as causas atribuídas serían todas invalidadas pola dinámica orbital e o conxunto de datos coñecidos. Quizáis, o razonamento máis acaído podería funcionar así: os refugallos formarían un anel arredor da Terra, con materiais movéndose a diversas velocidades, co límite superior dos 80 000 km/h ditos antes. Mais nese caso, as naves atoparían o anel despois de media volta, non despois dunha volta enteira; é dicir, ós 45 minutos.
É curioso que pa película, as vistas sobre a Terra non correspondan nunca (ao menos, que me fixara) a lugares do hemisferio sur. Cabería dicir que iso é imposible, aínda que quizáis sexa explicable pola montaxe da película, escamoteando as vistas dende o ceo de lugares onde terá pouca difusión (e Australia?)
Imaxe collida de http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/International_Space_Station/Where_is_the_International_Space_Station

Noutro momento, un dos protagonistas queda suxeito ó outro e pendurado del por unha corda. A escea é parella a cando aparece noutras películas unha persoa pendurada suxeita a outra no alto dun edificio: a que ocupa o lugar superior ten que facer unha forza considerable e estar ben apoiada. Na escea espacial, a 'superior' está suxeita por uns cables enrolados ó seu pé, que ameazan con deslearse. Escena dramática... e imposible. En órbita non hai unha gravidade 'extra' que tire dos corpos máis aló da propia órbita, que tenda a retrasalos ou facer que avancen sobre o corpo principal. É dicir, a tensión da corda sería nula na práctica, e calquera esforzo sobre ela da astronauta achegaría ó austronauta suavemente a ela. Ben, e si consideramos que a nave principal (a estación espacial internacional neste caso) se puxo a rotar rápido a raíz dos impactos do lixo espacial, producindo a necesidade dunha forza centrípeta nos astronauras colgados nela para seguir atados? Ese caso non se da: o impacto co lixo espacial remataba de producirse, e os astronautas non estaban suxeitos á estación espacial internacional por un vástago ríxido que lles comunicara unha rotación, senón que petaron con ela e saíron de xeito tanxencial, necesitando só dunha forza inicial para evitar que se continuara alonxando un astronauta do outro, e este da nave, entre outros razonamentos coincidentes no resultado.
Non deixa de ser curioso que, nun momento dado, un dos astronautas avise ó outro de que se achegan os restos espaciais. Se se cronometra, iso implica cousa de 2 s o dicilo, máis a reacción dende o avistamento. Pero 2 s, a 22 km·s-1, implica 44 km. Realmente, o astronuta ten unha supervisión para, nunha situación estresante, ser capaz de distinguir lixo espacial (é dicir, trozos ningún deles dun tamaño demasiado grande) a uns 44 km de distancia...
Que tal a película? Pois... non o sei. Quedeime en consideración doutro tipo...
...
El Tiempo en Ribadeo - Predicción a 7 días y condiciones actuales.